Ozguven Eksikligi Nasil Giderilir?

Özgüven, insanlar için oldukça önemli bir unsurdur. İnsanların kendilerini, kendi yeteneklerini gösterebilmeleri, kendilerinin farkında olabilmeleri için özgüven önemlidir. Öyle ki ikili ilişkilerde karşı tarafta bırakılan izlenim, etki de yine özgüvenin bir göstergesidir. Özgüvenin oluşum süreci ise ta çocukluk zamanlarına dayanmaktadır. Bu da demektir ki, kişilerin özgüvenli olabilmeleri, çocukken gördükleri muameleye ve yetiştiriliş tarzına bağlıdır. Aksi halde çocukların özgüven eksiliği yaşayan geleceğin bireylerine dönüşmeleri kaçınılmazdır.

Özgüven, bir açıdan bakıldığında kişinin “gücü”, mutluluk nedeni, başarı kaynağıdır. Özgüven eksikliği ise kişinin kendine olan inancının ve güveninin azalması ya da hiç olmaması demektir. Bu da hem kişinin mutsuz olmasına, hem gerekli girişimleri yapacak cesareti ya da beceriyi kendinde bulamamasına neden olur. Burada akla gelen ilk şey ise özgüven eksikliği yaşayan bireyin çocukluğudur.

Özgüven eksikliği birçok duruma bağlı olarak ortaya çıkabilir ancak en büyük nedeni çocukluktur. Cahit Zarifoğlu’nun “Ne korkunç bir mevsimdi çocukluğum.” Demesi de bunu en iyi açıklayan unsurdur. “Bırak şimdi edebiyatı da nasıl oluyormuş bu çocuklukla özgüven eksikliğinin alakası onu anlat hele.” Diyenler için hemen anlatıyorum, kızmayın.

Şöyle ki, insanın çocukluğunda karşı karşıya olduğu her durum geleceğini de etkiler. Mesela aile içerisinde söz verilmemiş, sürekli susturulmuş bir çocuk susmayı kendine hak sayar ve toplum içine çıkınca da konuşacak cesareti kendine bulamaz. İşte özgüven eksikliğinin en bariz örneği budur. “Hakikatten ya!” dediğinizi duyuyorum. Merak etmeyin sadece anlatmakla bırakmadım çarelerini de yazdım size. Evet ciddi! Ama öncesinde bu özgüven eksikliğinin belirtileri nelermiş hadi beraber inceleyelim.

1.       Karar alma sürecinde sürekli zorlanma ve başkalarına sorma gereği duyma.

2.       İlişkilerde sürekli kendinden veren taraf olma ve buna herhangi bir sınır belirlememe.

3.       “Hayır.” Demeyi büyük bir günah olarak görme. (Hayır mı? O da ne?)

4.       Toplum içerisinde asla fikrini belirtememe

5.       Eleştirilere karşı aşırı hassasiyet ve kırılganlık

6.       Kendi becerilerinin, olumlu yönlerinin farkında olamama

7.       Kendi olumsuz yönlerinin farkında olup bunları da o ilk elmayı yiyen kişi kendisi imiş gibi büyütme.

8.       Sürekli olarak kendinde bir kusur arama ve kusurları ile adeta düşman olma. (E neden arıyoruz o zaman?)

Özgüven eksikliğinden kurtulmanın ilk yolu kendi ile barışık olma! Tamam, klişe ama olan bu. Eğer kendiniz ile barışık olursanız zaten hem artılarınızın hem de eksilerinizin farkında olur, buna göre hareket edersiniz. Kimse kusursuz değil sonuçta, artılar da bizim, eksiler de.

Mesela gece başınızı yastığa koyduğunuzda şey diye düşünmeyin “O bana öyle dediğinde ben de şunu diyip yapıştırsaydım ya cevabı. Aptal kafam!” bırakın şimdi bunları. Siz o lafı söylemeseniz de olur. Bize başarılarınızdan bahsedin. Mesela çok mu güzel resim yapıyorsunuz? Ya da muhteşem fotoğraflar mı çekiyorsunuz? O şiir ödülünü siz mi aldınız? Bunları dile getirin. E tabi gidip her önünüze gelen narşist gibi “Benim şu şiirim ödül aldı!” da demeyin durduk yere. Arayı tutturun.

Özgüven eksikliğine neden olan en önemli hatalardan biri de mükemmel olma zorunluluğu düşüncesi! Kesinlikle bunu bırakın. Siz de hata yapabilirsiniz. Bu sizi ne küçük düşürür, ne rezil eder. Buna ek giyiminize saçınıza başınıza mutlaka dikkat edin tabii ama bunda da bir mükemmellik dürtüsü aramayın. Hem bazen kusurlar, insanları daha kusursuz yapan unsurlar olurlar. Bilemeyiz.